Voegen

Het viaduct van Gentbrugge is gekend tot in de verste uithoeken van Europa. Niet omwille van de schitterende vergezichten, of als een sterk staaltje van technisch vernuft. Iedereen die er al eens over reed herinnert zich het viaduct als de plek waar de snelweg net niet in een kasseiweg verandert.

Om deze toestand te verklaren moeten we bekijken hoe het viaduct opgebouwd is.
Het viaduct werd gebouwd als een liggerbrug. Tussen de pijlers, dit zijn de steunpilaren waarop de brug rust, liggen telkens liggers (balken), die een betonplaat ondersteunen.

De brugliggers liggen niet zomaar op de pijlers. De bovenkant van de pijlers kun je vergelijken met een hamer: een brede kop, waarbij de brugliggers op de uiteinden rusten. Zo loopt het wegdek afwisselend over de liggers (ca 33m) en over de kop van de pijlers (ca 5m). Waar de “zwevende” betonplaten op de pijlers aansluiten, zijn telkens uitzettingsvoegen aanwezig, om bewegingen door belasting en temperatuur- schommelingen op te vangen.

Dit is een gebruikelijke manier om bruggen te bouwen, maar een zeer uitzonderlijke manier om een lang viaduct te bouwen. Het viaduct bestaat feitelijk uit een dubbele rij van 48 aaneengeschakelde bruggen.

Bovendien staan de liggers tussen de pijlers enigszins bol. Deze kromming werd voorzien omdat de liggers zich op termijn onder invloed van het gedragen gewicht zouden gaan zetten, en dus recht zouden trekken. De voorziene kromming was iets te ruim berekend en zorgt nu voor het zwalpende gevoel als je over het viaduct rijdt. Ze zorgt ook voor een extra harde klap telkens een wiel in een voeg rijdt.

Voor de werken in 2003 kwamen zowel harde als zachte voegen in het wegdek voor. Zachte voegen zijn gevuld met een bitumineus materiaal, dat ook bewegingen op kan vangen. Een zachte voeg is niet of nauwelijks te zien en te horen, maar kan na enkele jaren al scheuren vertonen waardoor water door het wegdek sijpelt en de onderliggende structuur aantast wordt. Om frequent onderhoud te vermijden besliste het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) alle voegen te vervangen door harde ijzeren voegen, die in principe veel langer mee kunnen gaan zonder te lekken.

Toen was al bekend dat dit type voeg veel lawaai produceert, maar met minimaal onderhoud als prioriteit waren er weinig voor de hand liggende alternatieven. Een kans die bleef liggen, was de helft van de voegen te verwijderen. Als ze op de juiste wijze vastgezet wordt, volstaat immers 1 voeg per brugdeel.

De vele harde voegen, 192 in totaal, waar een dichte stroom (vracht)verkeer over rijdt zorgen volgens metingen en berekeningen voor een geluidstoename met 5 tot 10dB, in vergelijking met eenzelfde wegdek zonder voegen.

Deze brugdekvoegen produceren een laag-frequent bonkend geluid wat extra ver draagt, door de brugconstructie onder de geluidsschermen door uitgestraald wordt, en zorgen voor nog wat extra lawaai door rammelende ladingen.